Wat is mindfulness?

“Mindfulness is oosterse wijsheid, gecombineerd met westerse psychologie.”

Mindfulness staat voor open en bewust aanwezig zijn in het huidige moment. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat mindfulness staat voor het helemaal wakker zijn en zonder (voor)oordeel kunnen waarnemen wat er in het hier-en-nu plaatsvindt. Dit klinkt simpel, maar blijkt in de praktijk niet zo gemakkelijk. Vaak krijgen we zaken maar half mee en doen we (te)veel op de automatische piloot. Hierdoor reageren we op een manier op onze omgeving waar we zelf en ook onze omgeving last van hebben.

Mindfulness: Leren niet te oordelen

Misschien wel het moeilijkste onderdeel van mindfulness is het niet-oordelen: iets waarnemen zonder er meteen een etiket op te plakken of het te waarderen. We vinden iets prettig of vervelend, goed of fout. In een flits hebben we ons oordeel klaar zonder dat we ons daarvan bewust zijn. En vanuit dat oordeel zien we alleen nog dat wat ons oordeel verstevigt.

Het leren om niet te oordelen over je ervaringen geeft ruimte om nieuwe dingen te ervaren. Om te kunnen genieten van kleine dingen in je leven, ondanks het feit dat er grote problemen spelen. Mindfulness gaat dan eigenlijk ook over het leren “Ja” zeggen tegen het leven met meer diepgang.

Acceptatie

De ervaring ongefilterd toelaten is best spannend. We hebben geleerd dat ervaringen ongewenste gevoelens en gedachten kunnen oproepen en dat willen we vermijden. Hiervoor hebben we een heel repertoire aan mechanismen ontwikkeld en we denken dat we ons zo kunnen beschermen tegen de moeilijke dingen in ons leven. In ieder leven zijn echter moeilijkheden. Per definitie is het dus handig om hiermee te leren leven. Veel van onze energie gaat verloren als we moeilijkheden ontkennen of proberen te vermijden. Door aandacht te schenken aan de moeilijkheden, een situatie te accepteren zoals die is, ontstaat ruimte voor een keuze. Met name bij pijn en stress is acceptatie moeilijk en blijft er vaak veel verzet en sprake van impulsieve reacties. Het accepteren van de situatie zoals ze is wil niet zeggen dat we niets mogen veranderen. Alles wat men kan oplossen moet men vooral oplossen. Alleen wat niet (op dit moment) opgelost kan worden, kan men beter accepteren zoals het is, waarbij we een bewuste keuze kunnen maken in hoe we hierop willen reageren.

Tot jezelf komen in het drukke leven

Het leven wordt steeds jachtiger. Alles moet sneller, efficiënter en beter. Wij eisen steeds meer van onszelf. De hoeveelheid prikkels is enorm toegenomen met de komst van social media en de moderne communicatiemiddelen. Langzamerhand is het bijna noodzakelijk geworden om al die prikkels te managen, wil je niet zelf gemanaged of misschien wel gemangeld worden door die overload aan prikkels. Mindfulness helpt om weer even tot jezelf te komen en om op een slimme manier om te gaan met al die prikkels en stress.

Stress herkennen en verwerken

De één heeft veel last van stress. De ander lijkt nauwelijks nog geraakt te worden door stress. Emoties zijn nauwelijks zichtbaar en lijken niet echt binnen te komen. Dit heeft vaak tot gevolg dat ook het vermogen om positieve emoties te ervaren afneemt. Het leven wordt vlakker en er kan zich van alles onderhuids ophopen dat er via omwegen uit moet komen. Mindfulness helpt om stress te herkennen en te verwerken en om weer meer open te staan, zodat je weer meer leeft.

Wat je echt wilt

Mindfulness is ook je openen voor wat er echt speelt, ook in jezelf. Als je open aandacht hebt voor je binnenwereld, ga je na verloop van tijd voelen wat je eigenlijk wilt in je leven. Je gaat min of meer luisteren naar de stem van je hart. Dit klinkt misschien wat zweverig. Maar het gaat hier eigenlijk alleen maar om het vermogen om te voelen wat je echt wilt, te voelen wat je echt gelukkig maakt. Dit klinkt simpel, maar vaak is ‘de stem van ons verstand’ zo luid dat we niet horen wat we eigenlijk diep van binnen weten.